FAQ

Tel enkel de duidelijk afgelijnde blauwe bolletjes en geef dit aantal in. Laat grotere, vlekkerige structuren buiten beschouwing. Twijfels? Noteer die gerust in het opmerkingenveld. Ons team bekijkt alle foto's van de petrischaaltjes zorgvuldig na om ervoor te zorgen dat de resultaten op een consistente en verantwoorde manier worden geïnterpreteerd.

Bedankt voor jouw meting! Het invulformulier kan je hier vinden: https://www.watermonsters.be/invulformulier Indien deze link niet werkt kan je via deze weg proberen: https://ee.kobotoolbox.org/single/LEvIVWIy Als het via deze weg nog niet lukt, gelieve ons te contacteren op info@watermonsters.be

Voor het uitgebreider onderzoek van de KU Leuven werden 100 deelnemers geselecteerd om 5 metingen uit te voeren i.p.v. 1. Dit werd gekozen o.b.v. de geografische spreiding van de opgegeven meetpunten. Schreef jij je in voor 5 metingen maar heb je maar 1 meetset ontvangen? Dan zit jij niet bij deze selectie. Jij zit bij de 5000 burgerwetenschappers die 1 meting zal uitvoeren.

Dat is vervelend! Stuur een mailtje naar info@watermonsters.be

Heb je je meetmateriaal goed ontvangen en kan je zelf kiezen wanneer je het waterstaal gaat nemen? Dan is tijdens of net na een regenbui het ideale moment. Als je iets voor de start van de aangegeven meetperiode wil meten dan is dat geen probleem. Alle metingen moeten wel ten laatste zondag 4 mei gebeurd zijn. Vul je resultaten ten laatste op 6 mei 22u00 in in het invulformulier. Kan je niet deelnemen aan het onderzoek in deze periode? Schrijf je dan in via de website van Waterland in voor de nieuwsbrief van Waterland vzw en we houden je op de hoogte van andere burgerwetenschapsinitiatieven rond water.

In de zomermaanden kunnen er extreem hoge resultaten gemeten worden en in de winter ‘slapen’ de E. colibacteriën. Om deze extremen af te vlakken, kozen we voor de lente om de metingen door te laten gaan.

Alle communicatie van Watermonsters verloopt via info@watermonsters.be. Ontvang je geen mails? Check even jouw spam-folder.

Op de bodem van het petrischaaltje zit een laag agar. Dit geleermiddel is een plantaardig product gemaakt van algen. Agar fungeert als voedsel voor eventuele E. colibacteriën. Na het druppelen van het water van jouw meetpunt, voeden bacteriën zich 48 uur met de agar. Hierdoor gaan de kolonies groeien en worden deze zichtbaar als blauwe bolletjes.

Jazeker! We hebben 100 meetkits ter beschikking voor scholen. In deze meetkits zitten vijf meetsetjes, extra info en proefjes om met de klas te doen. In het inschrijfformulier vind je een link waarmee je jouw klas of school kunt aanmelden. Om zoveel mogelijk scholen/klassen de kans te geven om deel te nemen aan Watermonsters, kunnen we helaas niet meer dan 5 metingen per klas aanleveren.

De resultaten van alle metingen zullen te vinden zijn op een interactieve overzichtskaart op de website van De Standaard. Hier vind je de analyse van jouw persoonlijke meting terug, alsook alle andere metingen in Vlaanderen en Brussel. Via mail houden we je op de hoogte van de publicatie van de resultaten.

Op 7 juni ontdek je de resultaten van jouw meting en die van alle andere burgerwetenschappers op een interactieve kaart met een uitgebreid dossier bij De Standaard!

Ja, dat kan! Begin juni komt De Standaard naar buiten met de resultaten van het onderzoek. Je zal de resultaten van alle gementen punten terugvinden op een interactieve kaart.

Ja. Het meetpakket past in jouw brievenbus. Je hoeft dus niet thuis te zijn voor de levering van het pakket.

Je meetkit bevat: -een handleiding -een pipet -een petrischaaltje met agar Na de metingen kan de handleiding bij het oud papier, de pipet kan bij het PMD. Je petrischaaltje met agar gooi je best bij het restafval.

Je vult de resultaten van jouw meting in via het online formulier.

De meetwaarden van de meetlocaties worden door KU Leuven en Waterland publiek toegankelijk gesteld. Niet enkel via de interactieve kaart bij De Standaard, maar ook als data voor andere onderzoekers, beleidsmakers en administraties. De data van de burgerwetenschappers behorende bij deze meetpunten worden niet gecommuniceerd, noch bijgehouden in de data-lagen. Alle persoonlijke data (naam, e-mailadres, adres,...) worden -zoals meegegeven in ons privacy-statement - na het project verwijderd.

Indien jouw meetpunt geselecteerd wordt, ontvang je van ons een meetkit per post (dat handig genoeg door de brievenbus past). Je meetkit bevat: -een handleiding met instructies om de metingen uit te voeren -een pipet -een petrischaaltje met agar Wat voorzie je zelf? -om het water uit de door jou gekozen meetlocatie te scheppen, heb je mogelijk iets langs nodig. Denk aan een plastic bakje of blik aan een stok of touw die je in het water laat zakken om je watermonster te kunnen nemen. Wees creatief (en deel beelden van jouw waterbemonsteraar met ons op Instagram)! -een potje met deksel om het water in te kunnen vervoeren: de meting met het petrischaaltje voer je pas thuis uit -een paar laarzen/stapschoenen/boterhammetjes/appeltje voor de dorst onderweg -en natuurlijk: common sense. Doe geen gevaarlijke dingen bij het bemonsteren van jouw meetlocatie en betreed geen privéterrein zonder toestemming.

Door het aanhoudende droge weer staan er inderdaad heel wat grachten droog. Je mag vrij een ander punt kiezen. In het invulformulier kan je het nieuwe punt aangeven. Kies stroomafwaarts of een hele andere waterloop. Het is belangrijk dat je meetpakket gebruikt wordt.

Je mag een ander meetpunt kiezen, bij voorkeur in de buurt of een gelijkaardige locatie. Geef in het invulformulier aan dat je van meetpunt veranderde en duid aan waar je effectief gemeten hebt. Het is vooral belangrijk dat het meetpakket wordt gebruikt. Jouw meting blijft waardevol!

Door watermonsters te nemen en E. coli te meten, krijgen we een beter beeld van de waterkwaliteit in Vlaanderen. E. coli wordt vandaag niet systematisch gemeten door water- en rioolbeheerders. Met dit onderzoek leggen we de uitdagingen rond ons rioleringsstelsel verder bloot. Het draagt bij aan het opsporen van vervuilingsbronnen en daagt hiermee het beleid uit om onze waterlopen te verbeteren. We onderzoeken niet alleen de kwaliteit van grote waterlopen, maar we kijken ook naar het fijnmazig waternetwerk waar nog veel informatie over ontbreekt.

De waterkwaliteit in Vlaanderen is de afgelopen decennia verbeterd, maar er blijven uitdagingen, zoals meststoffen, chemische vervuiling en bacteriële verontreiniging. Het zijn vooral de industrie, de landbouw en de huishoudens die verantwoordelijk zijn voor die vervuilingen.

Escherichia coli (E. coli) is een bacterie die van nature voorkomt in de darmen van mensen en dieren. De meeste soorten zijn onschadelijk, maar sommige kunnen ziekten veroorzaken. De aanwezigheid van E. coli in onze waterlopen wijst dus op menselijke of dierlijke fecaliën in ons water.

E. coli komt in water terecht via uitwerpselen van mensen en dieren. Belangrijke bronnen zijn overstorten van riolen, lozingen van afvalwater en mest van landbouwgronden.

Een overstort is een noodmechanisme in het rioolstelsel. Bij hevige regenval stroomt overtollig water rechtstreeks in rivieren of beken om overstromingen te voorkomen. Dit kan echter ook ongezuiverd afvalwater bevatten, wat de waterkwaliteit negatief beïnvloedt.

In Vlaanderen is ongeveer 87% van de woningen aangesloten op een rioolstelsel. Een deel van deze woningen heeft een individuele behandelingsinstallatie (IBA) voor afvalwater. Het exacte aantal woningen met een IBA is niet eenduidig beschikbaar, aangezien dit afhankelijk is van gemeentelijk beleid en individuele keuzes van huiseigenaren. De overige woningen lozen afvalwater nog via septische putten of rechtstreeks in beken en grachten, wat lokale waterverontreiniging kan veroorzaken.

In landbouwgebied kan mest een belangrijke bron van E. coli-vervuiling zijn. Bij regenval kan mest uit weilanden en akkers in waterlopen spoelen. Goede mestbeheerpraktijken, bufferzones en gecontroleerde bemesting kunnen deze impact verminderen. In de periode waar we meten (25 april tot 4 mei) verwachten we weinig bemestingsactiviteiten die onze metingen kunnen beïnvloeden. Aangezien E. coli buiten het lichaam van mens of dier slechts drie dagen kan overleven is een uitloging van mest via grondwater quasi onmogelijk. Daarnaast kan het kuisen van stallen en andere landbouwinfrastructuren met afspoelingen richting grachten en beken de E. coli-concentratie in de waterlopen verhogen.

Wilde dieren, zoals watervogels en knaagdieren, dragen E. coli bij zich en kunnen het via hun uitwerpselen in water brengen. Hoewel hun bijdrage relatief klein is in vergelijking met menselijke en landbouwgerelateerde bronnen, kan die lokaal de waterkwaliteit beïnvloeden. E. coli overleeft buiten het lichaam van mensen en dieren slechts drie dagen. Daarnaast zorgen verdunning en de stroming in waterlopen ervoor dat de concentraties afnemen. Daarom achten we de kans klein dat we in onze campagne zeer hoge concentraties zullen meten die op deze manier in het water terechtkomen.

Watervervuiling heeft gevolgen voor mens, dier en planten. Door op 5.000 locaties watermonsters te nemen en de aanwezigheid van de E.colibacterie te meten, krijgen we een beter beeld van de waterkwaliteit in Vlaanderen en Brussel. E. coli wordt vandaag niet systematisch gemeten door water- en rioolbeheerders. Met dit onderzoek leggen we de uitdagingen rond ons rioleringsstelsel verder bloot, onderzoeken we de verontreiniging van onze waterlopen en geven we een signaal aan het beleid. Door ook in kleinere grachten en beken te meten, krijgen we bovendien zicht op ons fijnmazig waternetwerk waar nog veel informatie over ontbreekt.

Inschrijven kan via: www.standaard.be/watermonsters Hulp nodig bij het inschrijven? Via deze link vind je een document dat je verder helpt. Je ontvangt van ons na inschrijving een bevestiging per mail. Hou hiervoor je mailadres in de gaten, en eventueel ook je spamfolder. Let op: 1 mailadres = 1 meetpunt. Wil je meerdere meetpunten opgeven (bv voor een familielid of buur), gebruik dan per inschrijving een ander mailadres.

Niet elk oppervlaktewater komt in aanmerking als meetpunt. Watermonsters brengt samen met burgers in beeld hoe het gesteld is met de waterkwaliteit in Vlaanderen en Brussel. Specifiek zoeken we naar bronnen waar huishoudelijk afvalwater nog in ons watersysteem terecht komt en zorgt voor de aanwezigheid van Escherichia coli (E. coli), een bacterie die van nature voorkomt in de darmen van mensen en dieren. We meten daarom in waterlopen die aangesloten zijn op het watersysteem en geconnecteerd zijn met ander water. Dat zijn kanalen, rivieren, beken en grachten. Lozingen van huishoudelijk afvalwater gebeuren niet in geïsoleerd water, zoals vijvers, meren, meersen of wadi's. Daarom nemen we dergelijke meetpunten niet mee in Watermonsters. Wil je mee meten? Ga op de website van GEO-Punt, de centrale toegangspoort tot geografische overheidsinformatie, op zoek naar een gracht, beek, rivier of het kanaal in jouw buurt.

Als burgerwetenschapper kies je bij je inschrijving een waterloop om te bemonsteren: je kiest uit een kanaal, rivier, beek of gracht in jouw buurt. We onderzoeken waterlopen die aangesloten zijn op het watersysteem en geconnecteerd zijn met ander water. Geïsoleerde waterlichamen zoals vijvers, meren, meersen of wadi’s komen niet in aanmerking. Werd jouw meetpunt geselecteerd? Dan hoor je dat begin april van ons per mail. Je ontvangt enkele weken daarna je meetkit per post. Tussen 25 april en 4 mei 2025 trek je er één moment op uit om op de door jou gekozen locatie een watermonster te nemen. Je doet het water in een potje en neemt het mee naar huis om het daar te onderzoeken. Eens terug thuis voer je een eenvoudige proef uit door waterdruppels (1ml) met het meegeleverde pipetje op het petrischaaltje met agar te druppelen. Na 48 uur wachten worden eventuele E. coli kolonies zichtbaar als blauwe bolletjes. Je telt deze bolletjes, de kolonies, en geeft het resultaat online door via ons invulformulier. Op 7 juni ontdek je de resultaten op een interactieve kaart bij De Standaard!

KU Leuven koos verschillende parameters om locaties te evalueren. De onderzoekers ontwikkelden een algoritme dat uit alle geregistreerde meetpunten 7.000 meetlocaties in kanalen, rivieren, beken en grachten selecteert. Het algoritme houdt daarbij rekening met de best mogelijke verdeling op basis van volgende criteria: geografische spreiding, type waterloop, de ligging van het punt (stedelijk gebied vs. landelijk gebied), de nabijheid van een overstort . Van deze 7.000 meetlocaties bevinden er zich 1.000 in natuurgebieden en 1.000 in Nationaal Park Brabantse Wouden in functie van het onderzoek naar bronnen.

Nee, indien je meerdere keren het aanmeldingsformulier invult zal de vorige aanmelding overschreven worden en dus uit ons bestand verdwijnen. Je zal hiervoor geen bevestingsmail meer krijgen. Je laatste aanmelding zal degene zijn die wij gebruiken in de keuzes van meetpunten. Indien je meerdere meetpunten wil inschrijven -bv ook een voor je buurman of voor een familielid- gebruik daarvoor dan een ander mailadres!

Met deze campagne hebben we de ambitie om minstens 7.000 metingen te verzamelen. Voor burgers hebben we 4.500 meetpakketten beschikbaar. Indien er zich meer mensen aanmelden om mee te meten, dan dat er meetpakketten zijn, zullen we helaas een aantal mensen teleur moeten stellen. Deze keuzes maken we in samenspraak met de wetenschappers van KU Leuven, die op basis van de aangedragen punten meest interessante locaties zullen kiezen op basis van enkele objectieve criteria.

Bovenaan het inschrijvingsformulier op www.standaard.be/watermonsters vind je een link naar een apart inschrijvingsformulier waarmee je als klas, Natuurpunt-afdeling of organisatie betrokken bij Nationaal Park Brabantse Wouden een meetpakket kunt aanvragen met daarin vijf meetsetjes. Daarmee heb je de mogelijkheid om de metingen op meerdere tijdstippen, meerdere locaties in een gebied of door meerdere handen/handjes uit te laten voeren.

Nadat KU Leuven de deelnemende meetlocaties heeft geselecteerd, sturen wij een e-mail met het nieuws of jouw meetpunt bij de selectie zit. Verwacht van ons een mail in de eerste week van april. Hou dus zeker je mailbox in de gaten!

Ja. Deelname aan Watermonsters is gratis.

Watermonsters brengt samen met burgers in beeld hoe het gesteld is met de waterkwaliteit. Specifiek zoeken we naar de bronnen waar huishoudelijk afvalwater nog in ons watersysteem terecht komt. Aangezien deze lozingen niet gebeuren in geïsoleerd water, zoals vijvers of meren, nemen we dergelijke meetpunten niet mee in de campagne. Wil je mee meten? Ga op de website van GEO-Punt, de centrale toegangspoort tot geografische overheidsinformatie, op zoek naar een gracht, beek, rivier of het kanaal in jouw buurt.

KU Leuven koos verschillende parameters om locaties te evalueren. De onderzoekers ontwikkelden een algoritme dat uit alle geregistreerde meetpunten 7.000 meetlocaties in kanalen, rivieren, beken en grachten selecteert. Het algoritme houdt daarbij rekening met de best mogelijke verdeling op basis van volgende criteria: geografische spreiding, type waterloop, de ligging van het punt (stedelijk gebied vs. landelijk gebied), de nabijheid van een overstort . Van deze 7.000 meetlocaties bevinden er zich 1.000 in natuurgebieden en 1.000 in Nationaal Park Brabantse Wouden in functie van het onderzoek naar bronnen.

Nadat KU Leuven de deelnemende meetlocaties heeft geselecteerd, sturen wij een e-mail met het nieuws of jouw meetpunt bij de selectie zit. Verwacht van ons een mail in de eerste week van april. Hou dus zeker je mailbox in de gaten!